چگونگی شمردن تعداد جمله
1- فعل های حاضر در جمله را می شماریم.
2- فعل های غایب (حذف شده ) را می شماریم.
3- تمام شبه جمله ها به عنوان جمله به حساب می آیند .
تعداد فعل های ذکر شده + تعداد فعل های حذف شده + شبه جمله + تعداد فعل های مخفف (مانند نی ام = نیستم )
مثال : الهــــی یکتای بی همتایی ،
قیوم توانایی ، بر همه چیز بینایی ، در همه حال دانایی ، از عیب مصفایی ، از شرک
مبرایی ،اصل
هر دوایی ، داروی دلهایی ، شاهنشاه فرمانفرمایی ، مغزز بتاج کبریایی ، بتو رسدملک
خدایی .
شبه جمله + فعل + فعل + فعل + فعل +...
گاهی در جمله عبارتی شبیه به فعل می آید که هرگز فعل نیست .مانند مصدر ها ،بنابراین، این گروه هرگز در شمارش، جمله محسوب نمی شوند. مانند «دیدن وشنیدن »« رفت وآمد » در جمله های زیر :
شنیدن کی بود مانند دیدن (یک جمله )
رفت و آمد او را تحت نظر گرفتم.(یک جمله )
شبه جمله ها بر دو نوع هستند:
1- منادا : کسی یا چیزی که مورد مخاطب ما قرار می گیرد .(طرف صحبت ماست )
2- منادا را از حروف ندا تشخیص می دهیم . حروف ندا عبارتند از : ای ، یا ، ایا ، « ا » در پایان واژه ،
(گاهی منادا هیچ نشانه ای ندارد و از روی لحن جمله پی به وجود آن می بریم .)
چند نمونه از جمله هایی که در آن منادا وجود دارد :
خدایا سرای محبّت کجاست .(منادا= خدا ، نه خدایا !!!)
مهدی جان! جهان در انتظارطلوع خورشید توست .(مهدی (عج) منادا)
2- صوت عبارتند از :
- برای آرزو و دعا : کاشکی ، کاش ، ای کاش ، آمین ، الهی
- برای تشویق : به به ، آفرین ، احسنت ،بارک الله، مرحبا،خوشا
- برای تاسف و درد: آه ، درد ، دریغا ، دریغ ، ای داد ،فریاد ، وای
- برای تعجب : به ، وه ، عجب ، چه عجب ، عجبا ، شگفتا
- برای تنبیه : امان ، الامان ، مبادا ، زنهار ، هان
- برای احترام: چشم ، به چشم ، بله قربان
- برای قبول و تصدیق : بله ، آری ، ای ، ای والله
- برای دستور : خاموش ، ساکت ، یالله ، بسم الله
«خدایا جهان پادشاهی تراست زما خدمت آید خدایی تراست » ( 4جمله)
« الهــــی ای خالق بی مدد و ای واحد بی عدد ، ای اول بی هدایت و ای آخر بی نهایت ای ظاهر بی صورت و ای باطن بی سیرت ، ای حی بی ذلت ای ُمعطی بی فطرت و ای بخشندهء بی منت ، ای دانندهء راز ها ، ای شنونده آواز ها ، ای بینندهء نماز ها ، ای شناسندهء نامــها ، ای رســـانندهء گامها، ای ُمبـــّرا از عوایق ، ای مطـلع بر حقایق ، ای مهربان بر خلایق عذر های ما بپذیر که تو غنی و ما فقیر و بر عیبهای ما مگیر که تو قوی و ما حقیر ، از بنده خطا آید و ذلت و از تو عطا آید و رحمت. .
خواجه عبدالله انصاری
niloooooo
